Barokowy styl w meblarstwie

Jednym z najważniejszych europejskich nurtów w architekturze, meblarstwie i sztuce był i wciąż jest barok. Narodził się on we Włoszech pod koniec XVI wieku i w wieku XVII opanował cały kontynent, a zwłaszcza Francję pod rządami Ludwika XIV. W tym czasie rzemiosło przeżywało prawdziwy rozkwit, w związku z czym powstawało wiele dzieł sztuki, również użytkowej. Z czasem został wyparty przez kolejne style, jednak niemal każdy z nich w taki, czy inny sposób odnosił się do tej estetyki - albo czerpiąc inspiracje, albo przeciwstawiając się jej. Jakie są najważniejsze cechy stylu barokowego? Czym wyróżniają się wnętrza i meble barokowe oraz rzeźba i malarstwo z tego okresu?

Cechy stylu barokowego

To, co charakterystyczne dla barokowego stylu to wszechobecny przepych, czego wyrazem jest bogactwo różnego rodzaju zdobień i złoceń, kontrast, monumentalne i oryginalne formy, dynamiczne kompozycje, teatralność, ruch, a także liczne nawiązania do sztuki antyku i religii. Uznawany jest za styl radosny, przy czym zarówno styl barokowy w architekturze i meblarstwie, jak również rzeźba i malarstwo baroku mogą wydawać się nieco patetyczne, nadmiernie dekoracyjne, przesadzone. Z drugiej strony, nie sposób przejść obok barokowych budowli, dzieł i przedmiotów użytku codziennego obojętnie, nie zachwycić się kunsztem i dokładnością ich autorów.

Styl barokowy w architekturze

Powyższe wyznaczniki idealnie opisują również budowle z czasu świetności baroku. Cechy stylu oddają: monumentalne kolumny i pilastry, łukowate linie, gzymsy w formie wstęgi, dekoracje rzeźbiarskie: kartusze, girlandy, festony, pełne rzeźby (np. ludzi i zwierząt). Bogato zdobione są przy tym obramowania okien i drzwi. Natomiast we wnętrzach elementem obowiązkowym jest sztukateria na ścianach i sufitach – głównie w kolorze białym, gdzieniegdzie złocona. Wykorzystywany do wewnętrznych zdobień i malowideł materiał to stiuk, gips, wapień i sproszkowany marmur. Niezwykłe wrażenie sprawia też iluzja malarska - - postaci namalowane na sklepieniach na tle nawiązującego do nieba błękitu.

Meble barokowe

Barok wprowadził wiele nowości nie tylko do architektury, ale również do meblarstwa. Meble w stylu barokowym były monumentalne i bogato zdobione. We wnętrzach barokowych pojawiły się nieznane dotychczas formy, np. komody (szafki z szufladami), szyfoniery (nieco węższe i wyższe od klasycznych komód), szafy jedno- i dwukondygnacyjne, a także biurka i sekretery. Jeśli chodzi o meble do siedzenia, w tym okresie powstały szerokie, dwuosobowe fotele, tzw. berżery i markizy. Dominującym materiałem było drewno orzecha, czasem zastępowane drewnem klonowym lub sosnowym. Fotele i sofy obijano aksamitem, skórą, tkaninami haftowanymi bądź gobelinem. Elementy, którymi zdobiono meble barokowe wytwarzano z laki, agatu, onyksu, marmuru i alabastru.

Rzeźba i malarstwo baroku

Od końca XVI aż do XVIII wieku w stylu barokowym rozwijała się również sztuka. Powstałe w tym okresie rzeźby bazowały przede wszystkim na formie antycznej. Rzeźbiono pełne ekspresji figury i kompozycje wielopostaciowe, przede wszystkim w drewnie, brązie, marmurze i stiuku. Nowy styl w rzeźbiarstwie zapoczątkowali: Baccio Bandinelli, Benvenuto Cellini, Giambologna i Michał Anioł. Malarstwo baroku przedstawiało pejzaże, martwą naturę i sceny rodzajowe o tematyce religijnej, mitologicznej, alegorycznej, historycznej i portretowej. Ogromne znaczenie miała symbolika, iluzja i światłocień. Najpopularniejszymi malarzami epoki baroku po dziś dzień pozostają: Michał Anioł, Caravaggio, Tycjan i Paolo Veronese, Diego Velázquez i Rubens.