Kredensy

Kredens – mebel przeznaczony do przechowywania naczyń i innego wyposażenia stołowego; również osobne pomieszczenie przeznaczone do tego celu i dla osób usługujących przy stole.

Znany już od początku XV wieku jako mebel skrzyniowy służący do przechowywania sprzętu stołowego. Trzymano w nim także zamknięte potrawy, sprawdzone jako nie zatrute – uwierzytelnione, z czym łączy się źródłosłów jego nazwy (łac. credo – wierzę). W formie okazalszej i zdobnej pojawił się w meblarstwie włoskim w szczytowym okresie renesansu (ok. 1500 r.) pod nazwą credenzone jako mebel pośredni pomiędzy skrzynią a szafą. Był niską, szeroko rozbudowaną szafką, zamykaną z przodu dwoma drzwiami.

Z biegiem czasu bryła mebla ulegała podwyższeniu i powiększeniu. W Polsce charakterystyczne były duże i bogato wysadzane kredensy, wyróżniające się też wśród mebli kolbuszowskich XVIII-XIX wieku.

W zwykłym gospodarstwie domowym funkcję kredensu spełniał duży mebel służący zarówno do przechowywania zastawy i bielizny stołowej, jak i podręcznych produktów spożywczych wymagających składowania w suchej i niezbyt niskiej temperaturze (np. cukier, niektóre przyprawy, używki). W XIX w. upowszechnił się i ustalił dwukondygnacyjny typ kredensu z górną częścią (często przeszkloną) silnie cofniętą dla stworzenia na pewnej wysokości przestrzeni otwartej do stawiania naczyń.

Ze względu na rozwiązania konstrukcyjne kredens jako mebel można podzielić na:

- Skrzynię zamykaną wiekiem lub drzwiczkami, umieszczoną na nogach.
- Skrzynię otwartą z półkami o kilku poziomach.
- Formę pośrednią – skrzynia częściowo zabudowana i zamykana dołem z nadstawą.
- Mebel złożony z dwóch ustawionych na sobie szafek, z których górna jest otwarta lub szklona, a dół zamknięty drzwiczkami.